Onderwijs

De scholen in Putten met verschillende vormen van onderwijs.

 

Tijdperk - Burgers en Stoommachines

Nadere beschrijving - Onderwijs

 

Van oudsher speelde de kerk een grote rol in het geven van onderwijs aan kinderen en volwassenen. Zo waren er klooster- en domscholen, ook in ons land. Na de Reformatie is de gereformeerde godsdienst overheersend en wordt het onderwijs op gereformeerde leest geschoeid. Al in de 18e eeuw wordt er in de buurtschappen Huinen en Diermen onderwijs gegeven. Dit onderwijs werd in Huinen bekostigd door de Huiner maalschap en in Diermen, in de zgn. 'kinderschool', door de ouders.

Tot aan 1829 werd er in Putten school gehouden in een kapel aan de zuidkant van de Oude Kerk.

Vanaf 1829 wordt er onderwijs gegeven in een nieuwe openbare dorpsschool naast de Oude Kerk op de markt. In 1953 is deze openbare school afgebroken.

Hoewel met de Schoolwet Van Rappard van 1857 de openbare school de regel wordt, heeft in de praktijk in de 19e eeuw het openbaar onderwijs in Putten eigenlijk een protestants karakter gehouden.

Toch maakten veel ouders zich zorgen over het christelijk gehalte van het openbaar onderwijs. Ze wilden christelijke scholen stichten, maar kregen geen subsidie van de overheid voor de gebouwen en salarissen van het onderwijzend personeel.

In de z.g.'schoolstrijd' vechten de voorstanders van bijzonder onderwijs voor financiële gelijkstelling met het openbaar onderwijs. Zo wordt in 1899 in Putten een 'Vereeniging voor Gereformeerd Onderwijs in de gemeente Putten' opgericht. Deze schoolvereniging sticht in Hoef een Bijzondere school en enige jaren later ook een in het dorp in het gebouw waar nu 'De Huifkar' gevestigd is. Later krijgt deze de naam: 'Da Costa-school'. Nog later volgen nog 'De Wegwijzer' en 'De Pelikaan'.

Ook binnen de Ned. Herv. Kerk gaan stemmen op om een eigen christelijke school te stichten. Zo wordt op 21 juni 1906 de nieuwe schoolvereniging opgericht, 'staande op de belijdenissen van de Ned. Herv. Kerk'. Het jaar daarop is vervolgens een nieuw gebouwde school betrokken in de Papiermakerstraat, nu de school 'Bij de Bron'.

De schoolstrijd is beslecht in 1917 met het financieel gelijkgestellen van het Bijzonder met het Openbaar onderwijs. Het z.g. 'grote schoolbestuur' krijgt later ook de zeggenschap over de scholen in Huinen, Diermen en Steenenkamer, de 'Van Damschool', de 'Ichtusschool', de school 'De Akker' en 'De Schuilplaats'.

In 1903 is door dr. J. Th. Oudemans 'School Schovenhorst' gesticht aan de Garderenseweg. Deze school moest toegankelijk zijn voor alle denk- en geloofsrichtingen.

Andere openbare scholen zijn 'De Korenbloem' en de 'School op 't Veld'.

Vrij laat is men in Putten overgegaan tot het stichten van een Rooms Katholieke school. Pas in 1957 is het zo ver en is de'Sint-Gabriëlschool' geopend. Naast het basisonderwijs was er in ons dorp ook een Vaktekenschool, een Huishoudschool en een landbouwschool.

Al in 1945, na de bevrijding, is er een Chr. ULO opgericht. In 1985 is deze school gefuseerd met de Huishoudschool tot Calvijnschool, die inmiddels in 2008 is opgegaan in het Chr. College Groevenbeek uit Ermelo.
.