Informatie voor inwoners
Ben ik verplicht een archeologische vondst te melden? Wanneer krijg ik te maken met een archeologisch onderzoek? Mag iedereen een archeologisch onderzoek uitvoeren? Wie betaalt een archeologisch onderzoek? Op deze pagina vindt u antwoorden op deze en andere vragen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de regioarcheoloog.
Ben ik verplicht een archeologische vondst te melden?
Wat als u een pot met goud vindt bij het graven van een gat in uw tuin voor een nieuwe fruitboom? Is die pot goud dan van u? Als u bij toeval iets vindt waarvan u weet of kunt vermoeden dat het om een archeologische vondst gaat, bent u wettelijk verplicht dit te melden bij de minister (lees gemeente/regioarcheoloog).
Bij een ‘toevalsvondst’ is de helft van de waarde voor de vinder en de andere helft voor de eigenaar van de grond waar de vondst is gedaan. In het geval van een archeologisch onderzoek zijn alle vondsten eigendom van de provincie.
Wanneer krijg ik te maken met een archeologisch onderzoek?
Als u een huis of schuur wilt bouwen of een vijver wilt graven, kan het zijn dat u daarvoor bij de gemeente een omgevingsvergunning moet aanvragen. Afhankelijk van de aard en omvang van de bodemingreep en de kans op het aantreffen van archeologische waarden, kan het zijn dat de gemeente voorwaarden stelt en een archeologisch onderzoek verlangt voordat zij u de vergunning verleent.
Laat u voorafgaand aan de aanvraag omgevingsvergunning goed informeren bij de gemeente. U kunt in een vooroverleg bij de gemeente gericht vragen naar de noodzaak van archeologisch onderzoek. Als er dan nog vragen zijn, kunt u zich wenden tot de regioarcheoloog.
Wat als mijn voornemen niet overeenkomt met het bestemmingsplan?
Als u een ontwikkeling voorheeft die niet strookt met de bestemming op de bestemmingsplankaart van de gemeente zijn er twee mogelijkheden. Of er is een herziening van het bestemmingsplan noodzakelijk of een vrijstelling/ontheffing daarvan. Gemeenten zijn verplicht om het aspect archeologie bij deze herziening of vrijstelling/ontheffing mee te nemen. In die zin kan het zijn dat de gemeente haar medewerking pas kan verlenen als u een archeologisch onderzoek heeft laten uitvoeren.
Mag iedereen een archeologisch onderzoek uitvoeren?
Nee. Alleen organisaties met een opgravingsvergunning of certificaat mogen archeologisch veldonderzoek (boren/graven) uitvoeren. Dit staat in de Erfgoedwet. Op de website van SIKB kunt u vinden welke organisaties archeologisch onderzoek mogen verrichten.
Wie betaalt een archeologisch onderzoek?
In Nederland betaalt de verstoorder van archeologische waarden voor het benodigde archeologische onderzoek. Er bestaan vooralsnog geen partijen waar u kunt aankloppen voor financiële steun. Wel is het zo dat wanneer er een vondst van groot belang wordt gedaan, er bij de gemeente een verzoek gedaan kan worden om bij te springen in de kosten van het benodigde onderzoek. NB, u hoeft in de gemeenten Putten, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Elburg en Oldebroek geen bureauonderzoek uit te laten voeren. De regioarcheoloog voert het benodigde bureauonderzoek uit en de gemeenten nemen deze kosten voor hun rekening.
Welk soort archeologisch moet ik laten uitvoeren?
Er zijn diverse soorten archeologisch onderzoek, namelijk: bureauonderzoek, booronderzoek, proefsleuvenonderzoek en de definitieve opgraving. De vorm en methodiek van het archeologisch onderzoek wordt bepaald door de aard en ouderdom van de te verwachten archeologische waarden. Ook de bodemkundige gesteldheid van de bodem heeft hier invloed op.
U bent gediend bij een advies op maat, want voor u het weet, maakt u kosten voor een onderzoek dat niet goed is toegespitst op uw situatie. Mogelijk krijgt u daardoor geen vergunning. Laat u daarom goed informeren in het vooroverleg bij de gemeente. Indien er onduidelijkheid is, kunt u ook altijd terecht bij de regioarcheoloog.
Het archeologisch bureauonderzoek beschrijft de verwachting voor het aantreffen van archeologische waarden. In het rapport wordt een advies geformuleerd over een eventueel vervolgonderzoek. Op de Noord-Veluwe verlangen de gemeenten zelden een bureauonderzoek, omdat er met de regioarcheoloog voldoende kennis aanwezig is. Deze kennis wordt door gemeenten ingezet om voor u de kosten van een bureauonderzoek te voorkomen. Het staat u echter vrij een archeologisch bureau om advies te vragen.
Bij een booronderzoek wordt een aantal grondboringen gezet op de locatie waar een ontwikkeling zal plaatsvinden waarbij de bodem zodanig geroerd zal worden dat archeologische waarden mogelijk verstoord worden. Grondboringen geven een goed inzicht in de bodemopbouw en of deze nog intact is of niet.
Zoals het woord al aangeeft, is een proefsleuvenonderzoek er op gericht om verspreid over de planlocatie in de bodem te kijken door middel van sleuven. Deze sleuven zijn vaak enige meters breed (1 á 6 meter). Om een verantwoorde uitspraak te kunnen doen over het voorkomen van archeologische waarden in de bodem wordt ongeveer 10% van het oppervlak van het plangebied met sleuven onderzocht. De aangetroffen waarden worden archeologisch gewaardeerd. In het rapport wordt een advies opgenomen over het vervolgtraject: het vrijgeven van de planlocatie of een opgraving van de archeologische waarden. Ook kan er gekozen worden voor een archeologische begeleiding. Met dit type onderzoek kan werk met werk gemaakt worden en dus kosten bespaard.
Voor een wijziging van het bestemmingsplan zijn de uitkomsten van het proefsleuvenonderzoek benodigd. In het kader van het goedkeuren van een wijziging door de gemeente dienen alle belangen afgewogen te worden. Dus ook die van de archeologie.
Meer informatie
Contact
Drs. M.H. (Maarten) Wispelwey
Regioarcheoloog
T (0341) 359 640
M 06 122 33 533
E mwispelwey@putten.nl